Impactverhaal TijdVoorActie en Ministerie van Defensie

Jongeren leren zichzelf en anderen kennen met MDT Missie

Het Ministerie van Defensie en TijdVoorActie werken samen in het programma MDT Missie: een Maatschappelijke Diensttijd traject waarin jongeren op driedaags militair bivak gaan en de handen uit de mouwen steken voor een ander tijdens de sociale missie. Daan Bakker van het ministerie ziet met eigen ogen wat de samenwerking van de twee organisaties jongeren oplevert.

Kun je wat vertellen over jouw rol binnen het ministerie van Defensie?

Ik ben projectleider van MDT Missie. De projectleiding doe ik samen met een collega van Defensie en een collega van TijdVoorActie. In MDT Missie gaan jongeren eerst drie dagen op bivak om zichzelf en elkaar beter te leren kennen. Daarna zetten ze zich 40 uur vrijwillig in voor een ander in hun eigen omgeving. Het doel is dat jongeren daarna sterker in hun schoenen staan en met een goed gevoel de maatschappij weer in gaan. Mijn focus als projectleider ligt op het programma en de samenwerking tussen de verschillende partners, zoals onderwijsinstellingen, jongeren vrijwilligersnetwerken en bedrijven.

Hoe lang ben je al betrokken bij de samenwerking met TijdVoorActie?

Sinds drie jaar. Binnen Defensie was er de wens om actief deel te nemen aan het concept van Maatschappelijke Diensttijd. Daarvoor was wel een maatschappelijke partner nodig om een zo breed mogelijk perspectief op de maatschappij te krijgen. Binnen Defensie zijn we goed in het creëren van die bivaks en teambuilding. TijdVoorActie is goed in het onderdeel vrijwillige inzet en het betrekken van jongeren daarbij. Zij hebben een groot netwerk, ook op lokaal niveau. We vullen elkaar daarin mooi aan.

In 2019 draaiden we de eerste pilot en in 2020 zijn we begonnen. Inmiddelsloopt het programma volop. Jongeren beginnen met een digitale start waar ze online kennismaken met elkaar en het programma. Dan begint een militaire bivak waarin zij drie dagen lichamelijk en mentaal worden uitgedaagd. Na de bivak gaan ze 40 uur aan de slag met vrijwilligerswerk. Als afsluiting is er na een paar maanden een reünie.

Wat is het doel van MDT missie?

MDT Missie is voor alle jongeren van 17 tot 30 jaar oud. We hebben drie kernwaarden die centraal staan in het programma: samen, richting en kracht.

Jongeren leren samenwerken en hun plek binnen een team vinden. Het onderdeel richting gaat over hoe je talenten inzet voor de maatschappij, maar ook bijvoorbeeld in je baan of studie. Het doel is dat jongeren leren richting te vinden in wat zij willen in plaats van wat er van ze verwacht wordt. Kracht gaat over zelfvertrouwen, weten wat je kan en zelfinzicht verkrijgen.

Hoe draagt onze samenwerking bij aan wat Defensie met MDT Missie wil bereiken?

TijdVoorActie heeft een ontzettend sterk netwerk. Zij komen op plekken waar Defensie geen contacten heeft. Denk aan lokale zorginstellingen, sportclubs en meer. Ze zitten in de haarvaten van de maatschappij. TijdVoorActie, en de aangesloten jongeren vrijwilligersnetwerken, helpt jongeren dan ook in het vinden van een plek voor vrijwilligerswerk in hun eigen omgeving. Dat is fijn voor jongeren en zorgt ervoor dat ze ook na MDT Missie vaak blijven plakken om zich in te zetten in hun wijk of stad. Vrijwillige inzet van jongeren wordt op die manier ook duurzamer.

Wat denk je dat de impact is van vrijwilligerswerk op de betrokkenheid van jongeren in de samenleving?

Jongeren ervaren met MDT Missie vaak voor het eerst hoe het is om iets te doen voor een ander zonder er iets voor terug te krijgen. Je wordt wél beloond met een glimlach. En dat doet ze veel. Die dankbaarheid geeft een ander soort motivatie aan jongeren. Door zich vrijwillig in te zetten lijken ze bovendien meer betrokken bij de wereld om hen heen. Dat is goed voor jongeren zelf en voor de samenleving als geheel.

En op hun gevoel van erbij horen?

Tijdens de bivak merk ik dat veel jongeren nooit het gevoel hebben gehad dat ze bij een team of groep horen waar ze op kunnen vertrouwen. Iemand van dezelfde leeftijd die het beste met je voor heeft en geïnteresseerd is? De bivak zorgt daarvoor en versterkt het gevoel van vertrouwen in elkaar. Soms levert dat ook langdurige vriendschappen op die nog lang na MDT Missie voortbestaan. Doordat jongeren zich tijdens MDT Missie deel van het team voelen, nemen ze dat gevoel ook weer mee de maatschappij in.

Onze gezamenlijke inspanningen hebben dus ook impact op de samenleving als geheel?

Jazeker. Dat is ook een doel van MDT Missie: om het individualisme te verminderen. Veel jongeren zijn nogal op zichzelf. Daar kunnen ze niets aan doen, maar we willen toch graag als organisatie dat ze meer oog hebben voor elkaar. Daar is die bivak onder andere voor bedoeld. Het gaat om oog hebben voor elkaar, samen afzien en voor elkaar zorgen. Die mindset nemen ze mee als ze weer de samenleving in gaan.

Hoe zie jij de toekomst van onze samenwerking voor je?

We zien graag groei in het aantal deelnemers. In 2026 hopen we dat er ruim 2.000 jongeren meedoen. Anderzijds mag die groei natuurlijk niet ten koste gaan van de kwaliteit van het programma, dus daar blijven we bovenop zitten. Van TijdVoorActie verwacht ik dat ze ook nauw betrokken blijven, ook om jongeren te begeleiden via hun community partners. Daar zijn ze goed in.

Het zou ook mooi zijn als uiteindelijk scholen en bedrijven betrokken raken bij onze samenwerking. Zo wordt MDT Missie meer maatschappelijk verankerd en raken meer jongeren enthousiast om mee te doen. Op dit moment geven deelnemers ons programma een rapportcijfer van 9,3. Ik hoop dat dat alleen nog maar groeit en dat we samen nog meer impact kunnen maken.

TijdVoorActie wil graag een uitnodigende omgeving creëren voor jongeren waarin ze worden gezien en gehoord. Wat is jouw wens op dat gebied?

We hebben nu een ambassadeursteam van oud deelnemers die zich nog steeds inzetten voor MDT Missie. Ik zou het heel gaaf vinden als er op een dag een hoofdkwartier is voor MDT Missie; een soort clubhuis waar jongeren elkaar kunnen ontmoeten en contact hebben, even zonder digitale middelen. Daardoor ontstaan namelijk andere gesprekken. Dat zien we ook tijdens de bivak. De maskers gaan dan even af en jongeren komen echt tot elkaar. Ik zou het liefste zien dat wij samen een plek faciliteren waar dat mogelijk is.

Heb je suggesties over hoe wij nog meer kunnen doen om dat te bereiken? Die uitnodigende omgeving voor jongeren?

Jongeren moeten zich onderdeel van de maatschappij voelen en hebben handvatten nodig om zich in te zetten. TijdVoorActie biedt die handvatten al, maar mag als organisatie een grotere broek aantrekken. Zo kun je hopelijk nog meer jongeren mobiliseren om zich in te zetten voor een ander. Daar helpen we elkaar uiteindelijk allemaal mee. Dus: blijf doen wat jullie doen, maar groter.